Jeśli jesteś osobą, która poszukuje dotacji lub dofinansowania i nie wiesz, jak się do tego przygotować, jestem przekonany, że dobrze trafiłeś i poniższy poradnik pomoże Ci rozwijać firmę. Tym wpisem chciałbym rozwiać kilka Twoich wątpliwości i zaoszczędzić sporo czasu.
Na wstępie muszę zaznaczyć, że dotacje i dofinansowania to bardzo obszerny zakres tematyczny, jest wiele programów, projektów, instytucji udzielających lub pośredniczących w przyznawaniu finansowania oraz samych form pomocy. Chciałem Cię też ostrzec przed oszustami oraz nieuczciwymi praktykami na rynku doradztwa i konsultingu. Na terenie całego kraju działają firmy, które za opłatę 199 zł/249 zł przesyłają do zainteresowanej osoby wnioski lub kwestionariusze, które ty sam musisz wypełnić. Obiecują, że na ich podstawie będą w stanie dopasować projekt do twojego biznesu. O ile prawdziwe jest, że osoba, która będzie pomagała Ci przygotować wniosek potrzebuje mnóstwa informacji, o tyle taka praktyka jest totalnym oszustwem. W rzeczywistości opłata, którą pobiera ta firma, jest opłatą za przesłanie Ci kompletu dokumentów, które często ściągnięte są z witryn np. urzędów marszałkowskich i możesz je mieć zupełnie za darmo.
Jeśli kiedykolwiek ktoś zgłosi się do Ciebie i będzie zapewniał o tym, że jest w stanie „załatwić” Ci dotację, zadaj mu następujące pytanie:
1. Kto jest dysponentem środków? (Powiatowe Urzędy Pracy, Urząd Marszałkowski itd.)
2. Jaka jest nazwa projektu lub jego numer?
3. Kiedy jest nabór wniosków?
4. Jakie załączniki musisz posiadać, aby do wniosku przystąpić i kto odpowiada za ich przygotowanie?
Jeżeli na któreś z powyższych pytań nie dostaniesz odpowiedzi, to musisz dodatkowo zweryfikować otrzymane informacje. Gwarantuję Ci, że nikt kto dysponuje środkami w ramach dotacji i dofinansowań nie będzie ich ukrywał, a interesujące Cię informacje znajdziesz na pierwszych stronach danej organizacji.
Klucz to dobry plan a najlepiej od razu biznes plan
Powszechnie używane jest stwierdzenie „udało się”, jednak w wielu przypadkach osiągnięcie celu lub sukcesu jest wynikiem przygotowania oraz trzymania się starannie opracowanego planu działania. W końcu nie zaczynasz budowy domu bez projektu, kosztorysu czy zaplanowanej kwoty, która jest Ci potrzebna do ukończenia. Dlatego też nie warto podejmować decyzji o rozpoczęciu działalności bez dokładnego przeliczenia i oszacowania pewnych wskaźników. I w tej chwili pragnę Cię uspokoić, nie chcę namawiać Cię do przygotowania super skomplikowanego opracowania wypchanego excelem, tabelami czy wykresami. Chodzi o to, abyś wiedział, w którym miejscu jesteś i dokąd zmierzasz.
Pewnie w tym miejscu pomyślisz sobie, że przecież ja doskonale wiem, co chcę zrobić i jest mi to niepotrzebne. Jednak pozwól, że zadam Ci kilka pytań:
1. Ile pieniędzy potrzebujesz, aby zrealizować swój plan?
2. Jakie będziesz miał miesięczne koszty?
3. Jak dużo musisz sprzedać towarów/usług, aby wyjść na 0 zł?
4. Przy jakiej wielkości sprzedaży zarobisz na czysto np. 3000 zł?
5. Jaka forma opodatkowania jest najlepsza dla Twojego biznesu?
Jeżeli na któreś z tych pytań nie jesteś w stanie odpowiedzieć lub twoja odpowiedz nie jest cyfrą, to naprawdę nie czekaj dłużej i już teraz przelicz sobie kilka podstawowych wskaźników. W załączniku podsyłam prosty kalkulator, który pozwoli Ci oszacować najważniejsze wskaźniki, dzięki któremu poznasz prawdziwą wartość kosztów, jakie musisz ponieść oraz oszacujesz wielkość sprzedaży, jaką musisz osiągnąć, aby firma była rentowna.
Zobacz kalkulator ( link do pliku)
Zachęcam Cię do wykonania pewnej pracy na samym początku, abyś miał pełen obraz tego co planujesz zrealizować. Zachęcam Cię też do bardzo krytycznego podejścia do swoich planów. Nie upiększaj ich, tylko rzetelnie policz, jak przedstawia się Twój biznes. A jeżeli Twoje cyfry nie wyjdą takie, jakbyś do końca oczekiwał, to możesz to jeszcze dziś przemyśleć i dopracować. A decyzje podejmowane przez pryzmat excela, to bardzo dobre decyzje, pozbawione emocji, entuzjazmu czy pesymizmu.
W tym miejscu chciałem Ci pogratulować, bo jak pokazują statystyki, jesteś jedną z niewielu osób, która na początku swojej przedsiębiorczej drogi wykonała pracę, która przedstawia prawdziwy obraz i teraz już wiesz, czego możesz się spodziewać. Przygotowanie kosztorysu lub nakładów inwestycyjnych pokazują Ci również, jakie konkretnie środki i na jaki cel są Ci potrzebne.
Na jaki cel możesz pozyskać dotacje i dofinansowania?
Dotacje i dofinansowania są to działania celowe, głównie związane z rozwojem przedsiębiorstw. Każda z dotacji realizuje cele i założenia zidentyfikowane w obrębie zainteresowań instytucji udzielającej pomocy lub samego projektu. Dotacje i dofinansowania najczęściej można pozyskać na:
– otwarcie działalności gospodarczej,
– utworzenie miejsca pracy dla osoby bezrobotnej,
– szkolenia dla Ciebie i Twoich pracowników,
– zakup maszyn i urządzeń,
– utworzenie działu badawczo-rozwojowego czy prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej,
– zmianę lub ulepszenie procesu produkcji,
– i wiele, wiele innych.
Każdy z projektów określa listę kosztów kwalifikowanych i wydatków oraz branże wykluczone z pomocy. Jeśli przejrzysz dokumenty aplikacyjne udostępnione przez instytucję pośredniczącą, będziesz mógł jednoznacznie odpowiedzieć, czy Twój pomysł wpisuje się w założenia projektu. Często instytucje pośredniczące udostępniają dokumenty aplikacyjne złożone przez wnioskodawców, które wygrały konkursy we wcześniejszych edycjach. W związku z czym powinna być to dla Ciebie kopalnia wiedzy, jakie działania i koszty zostały zaakceptowane.
Gdzie możesz szukać dotacji i dofinansowań?
Dotacje i dofinansowania to projekty realizowane w skali kraju, województwa, powiatu i gminy. Finansowane są ze źródeł krajowych, pochodzących ze środków europejskich oraz prywatnych inwestorów, fundacji i stowarzyszeń.
W zależności od wielkości realizowanego projektu, jego zasięgu i złożoności swoje kroki powinieneś skierować do różnych instytucji.
Na naszej witrynie możesz odnaleźć informacje dotyczące dofinansowań i dotacji, które kierowane są głównie do małych i mikro przedsiębiorców lub osób dopiero planujących rozpoczęcie działalności. Projekty większe oraz bardzie złożone powinieneś konsultować osobiście albo szukać informacji dotyczących wyłącznie danego projektu.
Informacje o dotacjach możesz znaleźć na stronach:
– Powiatowego Urzędu Pracy w Twoim mieście,
– Urzędzie Marszałkowskim w Twoim województwie ,
– Urzędzie Gminy, w której mieści się siedziba firmy lub Twoje miejsce zamieszkania,
– Lokalnej Grupie Działania działającej na Twoim obszarze,
– http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/punkty/#/
– https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl/
– https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl/
Niestety nie ma narzędzi i baz danych, które zbierają i podsumowują projekty realizowane we wszystkich obszarach i poziomach udzielania dotacji i dofinansowań. A nawet jeśli je znajdziesz, nie daję Ci gwarancji, że są one aktualizowane na tyle często, żebyś nie przeoczył tych projektów, które Cię interesują.
Ile pieniędzy możesz otrzymać?
Wielkość środków możliwych do pozyskania zależy od projektu, w ramach którego będziesz wnioskować, wielkości Twojego biznesu czy wkładu własnego, którym dysponujesz. Jak pokazuje przykład zakładów Mercedesa zlokalizowanych pod Jaworem „the sky is the limit”.
Mikro i małe firmy mogą liczyć na dotacje i dofinansowania od najdrobniejszych kwot przeznaczonych na szkolenia po miliny złotych przeznaczone na innowacje i działania badawczo-rozwojowe.
Pamiętaj tylko, że środki przekazywane w formie jakiejkolwiek pomocy skierowanej do firm, są środkami publicznymi i jak wszystkie środki publiczne muszą one być zabezpieczone w razie niewywiązania się przez Ciebie lub Twoją firmę z umowy. W związku z tym nikt nie da Ci środków od tak, a decyzje o ich przyznaniu najczęściej zapadają w drodze konkursów organizowanych przez instytucje udzielające pomocy. Ocenie podlegają wnioski, wszystkie wymagane załączniki, biznes plany, które tworzysz pokazując, na czym polega Twój pomysł i jakie ma on przynieść skutki. Kosztorys, który przygotowałeś wcześniej, a raczej wielkość potrzebnych środków od razu kwalifikuje Cię i wskazuje drogę dalszego poszukiwania dotacji.
Kiedy mogę otrzymać dotację i dofinansowanie?
Większość realizowanych projektów opiera się o konkursy realizowane w naborach cyklicznych. W związku z czym szykując się do któregoś z projektów, należy porozumieć się z instytucją dystrybuująca środki w celu określenia terminu naboru. Jeśli instytucja nie jest w stanie tego określić, można przejrzeć historyczne terminy naborów i przygotować się do tego stopnia, aby w fazie naboru nieznacznie edytować tylko dokumenty aplikacyjne i być w stanie składać je w pierwszych dniach naboru. W niektórych przypadkach czas złożenia może mieć istotne znaczenie.
Jak widać z dotychczasowych naborów, zdecydowanie więcej naborów rozpoczyna się na początku roku kalendarzowego i trwa przez pierwsze półrocze. W drugiej połowie roku można za to liczyć na obniżenie wymagań wobec wnioskodawców i poszerzenie grup odbiorców pomocy.
Co mogę kupić za dotację i dofinansowania?
Odpowiedz brzmi: absolutnie wszystko! Jednak tradycyjnie dodam, że to zależy od projektu. Każdy z realizowanych projektów posiada katalog kosztów kwalifikowanych, który dokładnie określa to, co może zostać sfinansowane, a czego finansowanie nie obejmie. Dlatego szalenie ważnym aspektem jest przeprowadzenie w pierwszej kolejności analizy naszych wydatków inwestycyjnych. A potem spojrzenie na nie przez pryzmat właśnie kosztów kwalifikowanych. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że jeżeli zależy Ci na rozwoju biznesu, a Twoje potrzeby związane są właśnie z tym, to kosztów które nie będą kwalifikowane jest stosunkowo niewiele.
Dla kogo dotacje są przeznaczone?
Dotacji i dofinansowań na rynku jest bardzo dużo i – poza małymi wyjątkami – mogą się o nie starać wszyscy. Wyjątki te dotyczą niektórych branż, np. transport czy rybołówstwo. Zazwyczaj z pomocy wykluczone są również sektory produkujące alkohol, wyroby tytoniowe, pornografię, broń itd. Dotacje i dofinansowania nie są przeznaczone dla osób, na których ciążą wyroki sądowe związane ze zwrotem już otrzymanych dotacji lub ogólnie przestępstw gospodarczych. Wykluczenia branż, sektorów czy konkretnych osób znajdziemy w regulaminie danego projektu.
W pozostałych wypadkach o dotację i dofinansowania mogą starać się wszyscy. Oczywiście musimy dobrać pomoc pod względem celowości i wielkości projektu oraz możliwości finansowania naszych potrzeb. Często nie ma różnicy czy jest to jednoosobowa działalność gospodarcza, czy spółka prawa handlowego. Chyba, że zamierzasz złożyć wniosek np. o dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej w ramach środków z PUP, to wtedy jak sam rozumiesz, spółka nie jest adresatem takiego projektu.
Odpowiem w tym miejscu na Twoje kolejne pytanie: Czy na spółkę z o.o. można wziąć pieniądze na start? Niestety nie. Tzn. ja nie znam projektu, który pozwala otwierać spółki z o.o. i pozyskać środki na jej start. Jeżeli natomiast prowadzisz już spółkę i chcesz się rozwijać, jest masa projektów, w ramach których możesz zawnioskować o pomoc. Wtedy najlepiej skontaktuj się z nami lub Punktami Informacji utworzonych przy Urzędach Marszałkowskich, Urzędach Gminy/Miasta czy Powiatu.
Na przeszkodzie mogą stanąć jedynie Twoje nierealne oczekiwania. Pamiętaj, że nikt nie da Ci pieniędzy, abyś mógł otworzyć firmę na próbę i realizować pomysł, który dziś rano wpadł Ci do głowy. Każdy pomysł powinien być przemyślany i przeliczony, bo w efekcie to ty sam będziesz ponosił konsekwencje złych decyzji.
Proszę powiedzieć, na co dają, to ja to zrobię
Tak, to nie żart. Mam mnóstwo tego typu zapytań. Jan Kowalski widzi, że sąsiad coś tam robi i oznacza swój sprzęt znaczkami „współfinansowane z UE” i on też by chciał. Wtedy trafia do nas ze słowami: „proszę powiedzieć, na co można załatwić dofinansowanie, to ja to zrobię?” lub „mam jakiś pomysł, ale niech mi pan powie, co ma zrobić, żeby dostać szybko i dużo?”.
Wydaje mi się, że temu pytaniu trzeba poświęcić osobną przestrzeń i uporządkować wiedzę, a także obalić kilka panujących mitów na temat dotacji i dofinansowań. Nie chcę też udowadniać w poniższym poście, że w tym obszarze nie pojawiają się nadużycia czy zwyczajne przestępstwa, ale głównie pragnę skupić się na rzeczywistych założeniach projektów. Chcę, abyś zrozumiał, jak działa pomoc publiczna w ramach udzielanych dotacji i dofinansowań. Chcę Cię też zapewnić, że gdyby ktokolwiek dawał pieniądze na cokolwiek bez żadnych konsekwencji, to nie prowadziłbym biura rachunkowego oraz nie świadczył usług z zakresu pozyskiwania środków, tylko zwyczajnie „robiłbym to, na co dają!”.
Dotacje i Dofinansowania udzielane są głównie przez instytucje publiczne, których głównym celem jest wydatkowanie środków w ekonomicznie uzasadniony i racjonalny sposób, w ramach realizacji celów, które stawia sobie instytucja. W związku z czym dotacje i dofinansowania dostaniesz, aby obniżyć bezrobocie, usprawnić i zautomatyzować swoją firmę, podnieść jej konkurencyjność na rynku, zachęcić Cię do działalności badawczo-rozwojowej czy np. wejść na nowe rynki.
Nikt też nie da Ci środków bez zabezpieczenia ich na wypadek, gdybyś nie spełnił warunków realizowanego projektu lub zwyczajnie zbankrutował. W ramach realizowanych projektów środki publiczne zazwyczaj muszą zostać zabezpieczone poprzez:
– poręczenie,
– zastaw lub przewłaszczenie na ruchomościach,
– hipotekę,
– inne akceptowane przez instytucję oceniającą.
Na ogół w wysokości 110% wysokości udzielonej pomocy. Jednak pamiętaj, aby wartość i formę zabezpieczenia sprawdzić w regulaminach udostępnianych przez instytucje udzielającą pomocy.
Pamiętaj też o wkładzie własnym oraz formie wypłaty środków. Najczęściej od wnioskodawcy wymagany jest wkład własny na poziomie 10-20% całego projektu, a w niektórych projektach to wnioskodawca musi zapewnić 100% finansowania, aby dopiero po przeprowadzeniu projektu i jego prawidłowym rozliczeniu otrzymać dotację.
Każdy ze zrealizowanych projektów niesie za sobą odpowiedzialność i konsekwencje, które są opisane w ramach podpisywanych przez Ciebie umów. Konkretne cele, jakie projekt ma zrealizować również opisane są w dokumentach aplikacyjnych. Konsekwencje, którymi możesz zostać obarczony to np.:
– utrzymanie utworzonego miejsca pracy,
– osiągnięcie założonych celów finansowych,
– okazanie się wzrostem mocy produkcyjnych,
– konieczność prowadzenia firmy przez określony czas.
Jak sam widzisz, jeśli chcesz zrobić coś tylko po to, aby otrzymać dotację, to takie działanie w dużej mierze jest totalnie nieopłacalne. W związku z czym lepiej porzucić takie pomysły, ponieważ w większości wypadków to skórka za wyprawkę.
Dzięki że przeczytałeś cały wpis i dotarłeś na jego koniec. Mam nadzieje, że udało mi się odpowiedzieć na nurtujące Cię pytania. Jeżeli chciałbyś przegadać swój pomysł oraz podpytać o dodatkowe informacje, zapraszam Cię do kontaktu z nami.
Pozdrawiam
Paweł Prostak
